Er gebeurt veel tegelijkertijd en ik ben met verschillende dingen bezig.
Deze masterwerkplaats probeer ik los te komen van een manier van werken waar ik in vastloop. Dat is mijn wens. Op sommige momenten lijk ik goede beginstappen daarin te maken maar ik loop ook nog tegen blokkades op.

Als onzekerheden en twijfels de ruimte krijgen om goed in het rond te grijpen dan vraag ik mij ook wel eens af wie ik nou ben als maker? Wat ik hier doe en waarom.
Maar daar zitten natuurlijk ook goede dingen aan. Het houdt je scherp. Misschien krijgen de onzekerheden en twijfels wel een iets te groot podium en zou ik beter kunnen inzetten dan ze zo op een voetstuk te zetten. Het gaat meer over de onzekerheden omarmen en hier juist zekerheid in vinden. Het vertrouwen dat het een vloeibare beweging is. Ik vind geen zekerheid meer in waarheden maar in het gegeven dat ik niets zeker kan weten. Ik kan slechts mijn verbeelding gebruiken en op onderzoek gaan.

Met Nathalie Beekman sprak ik over het moment wanneer ik mij kan herinneren dat ik onbevangen was. Daarvoor moesten we best ver terug. Ik herinner mijzelf als een dromerig en vrolijk maar ook een serieus kind. Dat ben ik schijnbaar altijd dan al geweest. We kwamen bij de leeftijd van vier aan.
Toen was ik al veel aan het tekenen en vond daar ook mijn rust in. Of ik erg nadacht over wat ik tekende weet ik niet. Of daar dan ook al een oordeel, positief of negatief, over had weet ik ook niet. Maar het zat mij in ieder geval toen nog niet in de weg.

Ik viel er zelfs bij in slaap. Mijn eerste gedachte was dan ook toen ik hier aan terug dacht: ''hoe kan ik blijven tekenen zonder in slaap te vallen?''. Dat zou een mooi experiment kunnen zijn als volwassene en dit wil ik zeker ook nog uit proberen. Niet omdat ik bij voorbaat denk dat ik kwalitatieve resultaten uit kunnen komen, maar om mijzelf uit te dagen. Om te spelen en wakker te blijven en wellicht in een extase te kunnen komen. Wat zou ik dan tekenen?

Ik ervoer nu een drempel om echt vrij te experimenteren omdat ik al gauw vond dat iets nergens toe leidt. Maar daarmee neem ik mijzelf ook het spel af. Dat heb ik deze masterwerkplaats geleerd. Onbevangen werken zit voor mij ook in open kunnen staan voor het onverwachtse. Daarvoor moet je jezelf ruimte geven en toestemming om de tijd te nemen. Ik denk ook dat het erkennen van de waarde van intuïtie voor mij een belangrijke stap is geweest. Ik ben iets vrijer gaan werken en oordeel mijn verbeelding niet alsof ik de beste aardappel moet gaan verbouwen. Hiervoor is het ook nodig geweest dat ik af en toe afstand neem en mijzelf niet dwing door te gaan met iets omdat er iets uit moet komen van betekenis. Door te wandelen of te douchen neem ik afstand en zie ik het niet meer als een risico dat ik het even laat liggen in de angst dat ik een doel niet haal. Ik heb ervaren dat als ik wat afstand neem om te wandelen bijvoorbeeld of door te spelen met materialen er meer plezier in het werken zit. Maar er komen ook uitkomsten uit waar ik enthousiaster over ben.

Hoe kan ik in een onbevangen maakproces blijven?

In een lang gesprek met Paul Jeunhomme vertelde hij mij dat je altijd in staat van rust bent en dat je dat vindt door in contact met jezelf te staan. Vanuit dat uitgangspunt kan je vrij handelen. Je hoeft geen startpunt te creëren, maar je hebt een permanente staat van onbevangenheid.

Communicatie met Paul Jeunhomme op 1 november 2021